Home

Financiële positie

Onderstaand wordt het financieel resultaat van de begroting 2024-2027 gepresenteerd en toegelicht. Hierbij geven we ook inzicht in het nieuw beleid en de beschikbare dekkingsmiddelen.

Toelichting op de tabel
Begrotingsresultaat 2023-2026
Dit is het begrotingsresultaat 2023-2026. Vanuit dit vertrekpunt is de nu voorliggende programmabegroting 2024 en meerjarenraming 2025-2027 opgesteld.

Financieel resultaat zomernota 2023
Dit is het resultaat van de door de gemeenteraad op 21 september 2023 vastgestelde zomernota 2023. De consequenties vanaf het jaar 2024 zijn conform de zomernota 2023 verwerkt in de programmabegroting 2024 en meerjarenraming 2025-2027.

Mutaties bestaand beleid
Bij het opstellen van de reguliere begroting ontstaan altijd mutaties als gevolg van autonome ontwikkelingen. Daarnaast zijn een aantal beleidswijzigingen doorgevoerd in het bestaand beleid welke in onderstaande alinea's worden toegelicht. Het resultaat van deze autonome ontwikkelingen/ beleidswijzigingen ten opzichte van de zomernota 2023 is hier vermeld. In bijlage C is een nadere analyse op hoofdlijnen van de mutaties bestaand beleid opgenomen.

Woonlasten
We leven in (financieel) onzekere tijden. Ook onze gemeente wordt geconfronteerd met forse loon- en prijsstijgingen, terwijl de compensatie die we hiervoor ontvangen via de algemene uitkering gemeentefonds fors achterblijft.  Deze onzekerheid heeft niet alleen de gemeente. Ook onze inwoners en ondernemers ervaren onzekerheid, denk alleen al aan de energierekening en de dagelijkse boodschappen welke flink duurder zijn geworden.  Daarom vindt het college het gepast de woonlastendruk aan onze inwoners ook in 2024 te beperken. Zo continueren we de gemaakte afspraken in het coalitieakkoord om de woonlasten laag te houden. Dit betekent dat we de Onroerende Zaak Belasting (OZB) voor 2024, evenals in 2023, niet verhogen. Ook niet met de forse inflatiecorrectie van 8% in 2024. Omdat we bij de afvalstoffen- en rioolheffing het uitgangspunt van 100% kostendekkendheid blijven hanteren, verstrekken we de inwoners voor 2024 wederom een tegemoetkoming op de in rekening te brengen tarieven afvalstoffen- en rioolheffing. Deze tegemoetkoming hebben we ten opzichte van 2023 nog kunnen verhogen van € 26 (2023) naar € 31 (2024). Dit betekent dat we op de afval- en rioolheffing wel een (gedeeltelijke) inflatiecorrectie 2024 hebben doorgevoerd. Een verdere tegemoetkoming vinden we financieel gezien niet verantwoord gezien de hoge inflatie in relatie tot het nu voorliggende financieel perspectief.  De tegemoetkoming bouwen we in twee stappen af (2024 en 2025) zodat de daadwerkelijke inkomsten weer aansluiten bij de uitgaven.  Dit betekent dat de bij de begroting 2023 en meerjarenraming 2024-2026 gereserveerde middelen vrijvallen ten gunste van de algemene middelen. Deze mutaties zijn verwerkt in het bestaand beleid en is de belangrijkste oorzaak van het ontstane voordeel op bestaand beleid.

Woonforensenbelasting
De opbrengst woonforensenbelasting is in deze begroting met ingang van 2024 met 20% verhoogd.

Toeristenbelasting
De opbrengst toeristenbelasting is met ingang van 2024 met 50% verhoogd. Ondanks de forse stijging blijven we hiermee nog steeds onder het provinciaal gemiddelde.

Voortgang kredieten
Binnen de organisatie blijft ook richting begroting 2024 nog aandacht nodig voor het realistisch plannen en bewaken van de kredieten. Hierbij moeten we niet de illusie hebben dat aan het einde van het boekjaar nagenoeg alle kredieten zijn besteed. Op een deel van de kredieten hebben we immers als gemeente maar beperkt invloed.  Daarnaast speelt de krapte op de arbeidsmarkt inmiddels ook een rol in het tijdig wegzetten van bepaalde opdrachten.  Vanuit deze wetenschap hebben we bij de raming van de rente- en afschrijvingslasten hier al enigszins op geanticipeerd door het toepassen van 'onderuitputting'. Zo hebben we bij het bepalen van onze financieringsbehoefte al rekening gehouden dat een deel van de in 2024 geplande kredieten naar verwachting doorschuift. Ook ramen we de kapitaallasten gedurende het 1e jaar eenmalig terug. Door al rekening te houden met deze 'onderuitputting' brengen we de bij de begroting gevraagde middelen en de werkelijk benodigde middelen dichter bij elkaar.  In bijlage E1 en E2 van deze begroting treft u een totaaloverzicht aan van de kredieten 2023-2027.

Algemene uitkering gemeentefonds
De algemene uitkering is, in overeenstemming met de meicirculaire 2023, vertaald in de programmabegroting 2024 en meerjarenraming 2025-2027. Uit deze circulaire blijkt, dat de compensatie die we voor loon- en prijsstijgingen via de algemene uitkering gemeentefonds ontvangen, veel lager ligt dan de werkelijke loon- en prijsstijgingen waar we mee geconfronteerd worden. Over het resultaat van de meicirculaire 2023 is uw raad in juli 2023 nader geïnformeerd.
Tot en met 2025 geldt voor de groei van het gemeentefonds de methodiek dat wanneer de rijksuitgaven stijgen, het gemeentefonds evenredig meegroeit. Dit wordt het accres genoemd. Omgekeerd geldt hetzelfde: dalen de rijksuitgaven als gevolg van bezuinigingen, dan daalt het gemeentefonds evenredig mee. Dit noemen we de trap-op-trap-af systematiek.

Hierbij is het goed te vermelden dat het Rijk en de VNG in juni 2022 een akkoord hebben bereikt over het bevriezen van het volume-acres voor de jaren 2022-2025. Dit om de stabiliteit van het geraamde accres voor de komende jaren te verbeteren. Het accres gedurende de periode 2022-2025 wordt wel blijvend gecorrigeerd met de actuele ramingen door het Centraal Planbureau van de ontwikkeling van de lonen en prijzen (het LPO-deel). Daarmee blijven deze gewenste schommelingen van het accres bestaan.

Vooruitlopend op een nieuwe financieringssystematiek vanaf 2027 heeft het kabinet in 2026 eenmalig en vanaf 2027 structureel € 1 mld. beschikbaar gesteld. Hiervan wordt € 76 mln. toegevoegd aan het BTW-compensatiefonds.

De extra bijdrage van € 1 mld. is onvoldoende om de terugval in rijksmiddelen op te vangen. Daarom wordt 2026 in gemeenteland 'het ravijn jaar' genoemd. In totaal is er sprake van een terugval van landelijk circa € 3 mld. aan rijksmiddelen.

Door de val van het kabinet is de nieuwe financieringssystematiek door de Tweede Kamer controversieel verklaard. Het is nog niet duidelijk wat dit precies inhoudt.  Wel hebben de VNG, het IPO en de Unie van Waterschappen begin september 2023 overleg gevoerd met demissionair premier Rutte en een brede delegatie van het kabinet. Onderwerp van gesprek: de balans tussen ambities, taken, middelen en uitvoeringskracht van de overheden. Dit vanuit de gedeelde verantwoordelijkheid en urgentie om aan de maatschappelijke opgaven voor Nederland te werken. Daarbij is ook gesproken over het belang dat de financiële middelen daarmee in evenwicht zijn. Zo is ook door het kabinet vastgesteld dat de opschalingskorting voor gemeenten zwaar weegt en een belangrijk gespreksonderwerp blijft. Het werk aan de opgaven mag niet stil komen te liggen.

Vanuit dat gezamenlijke belang zijn de volgende concrete afspraken gemaakt:

  • Voor het Bestuurlijk Overleg Financiële Verhoudingen (BOFv, het overleg tussen de fondsbeheerders, de VNG, het IPO en de Unie van Waterschappen) van oktober wordt in kaart gebracht welke plussen en minnen er zijn ontstaan in de financiën van de medeoverheden. Inclusief de opschalingskorting. Het is aan een nieuw kabinet om over deze opschalingskorting besluiten te nemen. Mocht er in april 2024 nog geen nieuw kabinet zijn, dan beslist het demissionaire kabinet bij de besluitvorming over de Voorjaarsnota, ook in het licht van de overheidsfinanciën op dat moment.
  • Bij het BOFv worden ook de mogelijkheden besproken om incidentele middelen en overschotten in te zetten als structureel dekkingsmiddel. De fondsbeheerders (de minister van BZK en de staatssecretaris van Financiën) werken hiervoor in goed overleg met gemeenten en toezichthouders een aantal voorstellen uit. Dit kan gemeenten helpen financiële tekorten tijdelijk te overbruggen.
  • Ter voorbereiding op een nieuw kabinet, brengen het rijk en medeoverheden in kaart welke mogelijkheden er met de huidige uitvoeringskracht zijn voor het realiseren van de grote maatschappelijke opgaven. Ook de actuele financiële stand van zaken wordt in kaart gebracht, net als de plussen en minnen in het gemeentefonds. Voor een aanpassing van de financieringssystematiek wordt een aantal varianten uitgewerkt.
  • Er komt een jaarlijks Overhedenoverleg en de decentrale overheden worden goed betrokken bij het formatieproces.

Conform bestendige gedragslijn is de septembercirculaire 2023 niet meer in deze begroting verwerkt. Financiële vertaling van deze circulaire vindt plaats bij de komende kadernota/ begroting 2025-2028.  Door de mutaties van de septembercirculaire 2023 en de meicirculaire 2024 in totaliteit te verwerken richting komende begroting 2025, worden de schommelingen vanuit het rijk zoveel mogelijk geminimaliseerd en kan een stabieler financieel beeld worden gepresenteerd.  Uw raad is medio oktober via een separatie informatienotitie geïnformeerd over het resultaat van de septembercirculaire. Uit deze circulaire blijkt dat er voor de jaren 2024-2026 een positief resultaat verwacht mag worden van € 0,5 tot € 0,6 mln. en voor het jaar 2027 een positief resultaat van € 1,8 mln. Het positieve resultaat is met name het gevolg van de bijstelling van de loon- en prijsontwikkeling en een hoger volumeaccres vanaf 2027.  Bij de meicirculaire 2024 moet blijken of deze bedragen stand hebben kunnen houden.  

Veel zal echter afhangen van de komende kabinetsformatie en de koers welke een nieuw kabinet gaat varen. Hopelijk dat hierover bij de komende meicirculaire 2024 meer bekend is.

Loon en prijsstijgingen
Conform de begrotingsrichtlijnen is in deze begroting een algemene prijsstijging van 6% doorgevoerd en een loon-premiestijging van in totaal 5,2% ten opzichte van de begroting 2023. Omdat bij de budgetten van gesubsidieerde instellingen, verbonden partijen, subsidierelaties en aanbieders sociaal domein op onderdelen nog onvoldoende rekening gehouden kon worden met doorvertaling van een aantal (nog te maken) cao-afspraken 2023-2024 en te verwachten prijsstijgingen, is hiervoor een totaal-stelpost geraamd van structureel € 167.000.

Daarnaast is in de zomernota 2023 rekening gehouden met een inhaal loon- en prijsstijging 2023 van 2% vanaf het jaar 2024. Hiervoor is een stelpost geraamd van structureel € 460.000. De verwachting is dat we ook in de komende periode geconfronteerd worden met loon- en prijsstijgingen op uitgavenbudgetten welke uitstijgen boven de algemene loon en prijsindex. Hiervoor is dan dekking beschikbaar door inzet van bovengenoemde stelpost. Bij de zomernota 2024 rapporteren wij u over het verloop van deze stelpost per medio 2024.

Stelpost prijsmutaties en volumeontwikkelingen
Ook is in deze begroting een stelpost geraamd van € 200.000 in 2024 oplopend naar € 600.000 structureel in 2026 om de gevolgen van mogelijk hogere inflatie, extra zorgkosten door vergrijzing en extra kosten door toename van het areaal (aanal inwoners, woningen, wegen etc.) op te kunnen vangen.

Overzicht van nieuw beleid begroting 2024-2027

Bedragen in €

S = structureel
E = eenmalig

- is voordeel

Pr.

Omschrijving

S/E

2024

2025

2026

2027

1

Gezamenlijk werkbudget voor de 3 ontwikkelopgaven

E

266.000

100.000

Inzet capaciteit communicatie

E

109.000

Overheadkosten

E

25.000

1

Omgevingsdienst IJsselland toezicht en handhaving op de energiebesparingsplicht en kosten omgevingstafel

S

46.235

46.235

46.235

46.235

1

Herinrichting stations Heino en Raalte: financiële bijdrage aan ProRail voor herinrichting stations

E

1.500.000

Aanpassing gemeentelijke infrastructuur bij stations

E

1.500.000

Afkoop constructief onderhoud onderdoorgang spoor

E

200.000

Dekkingsbijdrage 2024 t.l.v. dynamisch investeringsreserve

E

-1.500.000

-1.350.000

-200.000

1

Aanbesteding geografisch informatiesysteem

E

13.049

Dekking ten laste van I-uitvoeringsplan fysiek

E

-13.049

2

Versnellen vervanging openbare verlichting door ledverlichting (4 jaar jaarlijks investering van € 275.000)

S

20.075

40.150

60.225

80.300

Terugraming kapitaallasten 1e jaar

E

-20.075

-20.075

-20.075

-20.075

Reeds geraamde kapitaallasten (MJIP 2023-2026)

S

-5.475

-12.775

-26.645

-26.645

Terugraming kapitaallasten 1e jaar

E

5.475

7.300

13.870

Besparing energiekosten

S

-4.000

-13.000

-21.000

-30.000

2

Opstellen algemeen beheerbeleid en wegenbeheerplan

E

100.000

2

Organisatie groenonderhoud 2024 e.v.

S

23.200

23.200

23.200

23.200

Organisatie groenonderhoud 2024 e.v.; overhead 0,3 fte

S

7.500

7.500

7.500

7.500

2

Achterstallig onderhoud bomen

E

140.000

2

Kapitaallasten vervanging 4 maaiers (investering € 540.000)

S

83.849

83.849

83.849

83.849

Terugraming kapitaallasten 1e jaar

E

-83.849

Vrijval huidige kapitaallasten

S

-69.665

-69.665

-69.665

-69.665

Terugraming kapitaallasten 1e jaar

E

69.665

2

Kapitaallasten vervanging veegmachine/vrachtwagen/ hoogwerker (investering € 960.000)

S

112.835

112.835

112.835

112.835

Terugraming kapitaallasten 1e jaar

E

-112.835

Vrijval huidige kapitaallasten

S

-75.314

-75.314

-75.314

-75.314

Terugraming kapitaallasten 1e jaar

E

75.314

2

Lange termijn inzicht in de financiele opgave MIP en vervangingsopgaven

E

50.000

2

Start buurtaanpak Langkamp: water- en klimaatmaatregelen

E

62.500

Dekking ten laste van voorziening riolering

E

-62.500

Start buurtaanpak Langkamp: water- en klimaatmaatregelen; kapitaallasten investering € 187.500.

S

9.000

9.000

9.000

9.000

Dekking kapitaallasten ten laste van voorziening riolering

S

-9.000

-9.000

-9.000

-9.000

2

Onkruidbeheersing op verhardingen

S

110.000

110.000

110.000

110.000

Terugdraaien éénmalige dekking onkruidbeheersing (3 jaar)

E

-110.000

-110.000

-110.000

-

2

Opstellen baggerplan

E

30.000

Dekking ten laste van de voorziening riolering

E

-30.000

2

Meerkosten aanschaf maaizuigcombinatie 2025 € 70.000)

S

11.610

11.610

11.610

Terugraming kapitaallasten 1e jaar

E

-11.610

2

Hosting en beheerkosten meldingssysteem openbare ruimte

S

19.200

19.200

19.200

19.200

4

Incidentele middelen Centrum voor Jeugd en Gezin

E

500.000

535.000

Dekking ten laste van incidentele middelen dakloosheid

E

-100.000

-100.000

Dekking ten laste van middelen nationaal programma onderwijs

E

-50.000

-50.000

Dekking ten laste van transformatiemiddelen sociaal domein

E

-350.000

-385.000

5

Verduurzamen woningen door middel van energievakmannen

E

75.000

5

Uitvoeringskosten duurzaamheid

E

150.000

5

Tijdelijke regeling capaciteit decentrale overheden voor klimaat en energiebeleid (CDOKE)

E

670.084

676.108

5

Spuk-uitkering (CDOKE)

E

-670.084

-676.108

6

Human Capital Agenda (HCA)

E

15.000

15.000

15.000

15.000

6

Onderzoeksgeld kwaliteitsverbetering bestaande bedrijventerreinen

E

15.000

15.000

15.000

15.000

6

Raalte geeft Ruimte

E

30.000

30.000

30.000

30.000

6

Bijdrage regio Zwolle (Public affairs en communicatie)

S

91.482

104.742

113.391

116.638

Bijdrage regio Zwolle (economie /arbeidsmarkt/ duurzaam groeien en leefkwaliteit/ versterken bereikbaarheid DUS)

E

177.174

200.207

222.525

234.438

Bijdrage regio Zwolle (deelname coalting of the willing programma stationsomgevingen)

E

27.000

27.000

6

Verhoging bijdrage Salland Marketing

S

8.200

8.200

8.200

8.200

7

Co-financiering omzetting buurtsportcoaches naar nieuwe profielen brede regeling combinatiefuncties

E

24.375

73.125

121.875

195.000

Co-financiering voortzetting overige buurtsportcoaches

E

91.792

91.792

91.792

Werkbudget voortzetting activiteiten ouderen en kwetsbaren en overgewichtbestrijding jeugd

E

50.000

50.000

50.000

Dekking ten laste van uitvoeringsbudget sportakkoord/ uitvoeringsbudget langer zelfstandig wonen/ Galamiddelen

E

-141.792

-141.792

-141.792

7

Subsidies culturele evenementen, schoolvoorstellingen en erfgoed

E

17.000

Subsidieregeling cultuurarrangement

E

40.000

Budget beeldende kunst

E

14.500

7

Integraal Huisvestingsplan (bouw Esmoreit in 2027; kap.lasten basis renovatie 25 jaar afschrijving vanaf 2027 - investering € 1.850.000)

S

98.000

Terugraming kapitaallasten 1e jaar

E

-98.000

7

Uitvoeringsbudget Raalter Sportakkoord 2023-2026. Aanvulling eenmalig krediet

E

35.000

110.000

110.000

110.000

Dekking t.l.v. rijksbijdrage

E

-27.183

-27.183

-20.901

-68.000

7

Dekking t.l.v. restant uitvoeringsbudget lokaal sportakkoord

E

-7.817

-82.817

-89.099

-42.000

8

Buurtbemiddeling Raalte

S

22.000

22.000

22.000

22.000

8

I-uitvoeringsplannen fysiek en openbare orde & veiligheid-aanbesteding geografisch informatiesysteem en applicatie voor casusregistratie

E

12.808

8

Keurmerk veilig ondernemen (hercertificering)

S

5.000

5.000

5.000

5.000

9

Beleidsmedewerker Samenleving (participatie, bestuurlijke vernieuwing en vrijwilligers)

S

95.799

95.799

95.799

95.799

S

25.000

25.000

25.000

25.000

9

Inzet programma dienstverlening

S

113.000

E

263.000

258.000

258.000

95.000

Overhead extra fte's

S

12.500

E

44.444

44.444

44.444

13.889

I-uitvoeringsplannen dienstverlening

S

57.522

76.522

76.522

76.522

E

32.238

24.000

24.000

24.000

Dekking: vervanging contactplatform uit I-uitvoeringsplannen

S

-25.981

-25.981

-25.981

-25.981

Dekking: middelen uit 2023 overbrengen bij zomernota 2023

E

-134.057

Dekking: besparing in fte's

S

-30.000

9

Werkbudget verbinders

E

25.000

25.000

25.000

25.000

9

Participatievraagstuk met participatieverordening en instrumentarium

E

75.000

9

Formatie domein publiek- uitbreiding projectleider verkiezingen (inclusief overhead)

S

42.558

42.558

42.558

Tijdelijke inhuur projectleider verkiezingen

E

57.911

Senior medewerker burgerzaken

E

61.547

Opvang piek reisdocumenten

E

68.885

68.885

68.885

9

Bijeenkomsten op locatie/ raad op pad

S

20.000

20.000

20.000

20.000

Trainingen raadsleden en raadsvoorzitters

S

20.000

15.000

25.000

20.000

Kindergemeenteraad en activiteiten voortgezet onderwijs

S

10.000

10.000

10.000

10.000

9

Strategische raadsagenda en daaruit voortvloeiende activiteiten

S

25.000

25.000

25.000

25.000

Representatie raad

S

10.000

10.000

10.000

10.000

Informatiemanagement

E

10.000

Raadscommunicatie

E

10.000

Procedure burgemeestersbenoeming

E

25.000

Alg. dek.

Uitbreiding capaciteit privacyteam

S

15.000

15.000

15.000

15.000

Uitbreiding capaciteit informatiebeveiligingsadviseur

S

12.000

12.000

12.000

12.000

Risicoanalyses privacy (DPA's)

E

40.000

Dekking t.l.v. reserve DOWR

E

-40.000

Datagedreven werken (gegevensfundament)

S

121.079

141.109

141.109

Alg. dek.

Datagedreven werken (gegevensfundament)

E

339.188

220.743

Versteviging contractmanagement DOWR-I

S

5.333

10.666

10.666

10.666

Uitbreiding formatieservicedesk

S

12.885

12.885

12.885

12.885

Dekking t.l.v. stelpost overhead

S

-12.885

-12.885

-12.885

-12.885

Alg. dek.

Aanbesteding en implementatie belastingsysteem

E

29.263

25.510

P&C tool aanbesteding

E

20.495

Implementatie Robot Gestuurde Procesautomatisering

E

8.305

Dekking t.l.v. reserve DOWR

E

-58.063

-25.510

Alg. dek.

Werving en selectie: budget werving en selectie voor ontwikkelen en uitzetten van passende campagnes

E

40.000

40.000

40.000

40.000

Aanvullende formatie voor arbeidsmarktbenadering (0,6 fte)

E

61.000

61.000

61.000

61.000

Alg. dek.

Uitvoering geven aan de opdracht nieuw voor oud

E

109.000

109.000

109.000

109.000

S

664.795

876.410

913.294

1.116.116

E

2.130.823

1.327.019

918.524

808.137

Totaal

2.795.618

2.203.429

1.831.818

1.924.253

Dekkingsmiddelen
Stelpost nieuw beleid

Voorgesteld wordt de structurele stelpost nieuw beleid 2024 tot een bedrag van € 250.000 als dekkingsmiddel in te zetten. Op basis van het nu voorliggende begrotingsperspectief is er vanaf 2027 opnieuw € 250.000 beschikbaar voor nieuw beleid. Daarmee komt het totaalplaatje beschikbare ruimte voor nieuw beleid er als volgt uit te zien:

Totaal stelpost nieuw beleid

Bedragen * € 1.000

Omschrijving

2024

2025

2026

2027

Stelpost nieuw beleid begroting 2021 en meerjarenraming 2022-2024

250

250

250

250

Stelpost nieuw beleid begroting 2022 en meerjarenraming 2023-2025

250

250

250

Stelpost nieuw beleid begroting 2023 en meerjarenraming 2024-2026

250

250

Stelpost nieuw beleid begroting 2024 en meerjarenraming 2025-2027

250

Inzet van deze stelpost als dekkingsmiddel bij begroting 2024

-250

-250

-250

-250

Totaal

0

250

500

750

Stelpost taakstelling 'Nieuw voor Oud'
Vanaf 2026 is een taakstelling 'Nieuw voor Oud' ingeboekt tot een bedrag van € 450.000. Deze taakstelling moet nadere invulling krijgen bij de 'Nieuw voor Oud discussie'.  

Rijkscompensatie herstel disbalans taken-middelen
Vanaf 2026 is een PM-raming rijkscompensatie herstel disbalans taken-middelen opgenomen. De hoop en verwachting is dat de opbrengsten van de gesprekken tussen Rijk en medeoverheden c.q. het nieuwe kabinet meer balans brengen in taken en benodigde middelen.

Deze pagina is gebouwd op 10/20/2023 15:28:27 met de export van 10/20/2023 15:20:43